Vision 2018-04-07T14:36:08+01:00

PETER VAN DRIESSCHE

Architect / Urban Planner

Visie op Architectuur, Stedenbouw en Kunst

Al van in mijn jeugd werd ik geboeid door het maken van gebouwen en het creëren van ruimte. Strandzand, karton, blokjes hout en allerlei knutselmaterialen waren toen mijn medium om dingen te bouwen. De obligate lego-huizen en fantasierijke lego-structuren volgden iets later mekaar op om vrij snel omgezet te worden in concrete plannen om de studies van architect aan te vatten.

Bijna onmiddellijk werd tijdens de studie architectuur mijn interesse gewekt om de omgeving waarin er diende ontworpen en gebouwd te worden, te analyseren. De omgevingsanalyse en de stedenbouwkundige context werden aldus één van de belangrijkste vertrekpunten bij het starten van ieder nieuw ontwerp tijdens de studietijd en de daaropvolgende architectuurpraktijk. Het starten van een tweede studie – stedenbouw – parallel aan de architectuurstudies was dan ook een logische verderzetting van mijn groeiende interesses.

Ook de reismicrobe nam bezit van mij en zorgde ervoor dat ik op tal van plaatsen in de wijde wereld kwam en daar geconfronteerd werd met verschillende culturen (Noord-Amerika, USSR, China, Azië, Australië en Europa), hun gebruiken, hun geloof, hun gebouwde omgeving en hun beeldende en grafische kunst. Daaraan koppelde ik algauw ook interesses voor wereldwijde geschiedenis en antropologie en las ik studies over verdwenen beschavingen en wat daar de oorzaken van waren.

De beeldende en conceptuele kunst en de toekomst van onze planeet – allen als verlengstuk van mijn architecturale interesses – namen meer en meer bezit van mijn ‘zijn’ waardoor ik uiteindelijk de laatste jaren probeer om deze te combineren tot visionaire en utopische architecturale, stedenbouwkundige kunstvoorstellen en installaties.

Steeds gedreven door het ontwerpen van ruimte en ruimtelijkheid met een ecologisch-visionaire impact probeer ik dus voorstellen te formuleren die de mensen aan het denken zetten over hun huidige en toekomstige gebouwde omgeving. De kracht om met de verbeelding om te gaan bij het ontwikkelen van de nieuwe stad, onze nieuwe en aangepast leefomgeving is hierbij heel erg belangrijk. Het woord ‘Utopie’ is in de architectuur en de stedenbouw van heden en in de nabije toekomst geen ijdel begrip meer, de negatieve connotatie van mislukking is definitief verdwenen.

Ik onderschrijf dan ook ten volle Bouchain zijn opvattingen, Bouchain (‘Geloof in het mogelijke’– Caroline Dionne, OASE #96) omarmt immers het idee dat ‘de kennis en vakkundigheid van de architect de voorwaarden kunnen creëren die nodig zijn om mogelijke, maar nog ongerealiseerde sociale verbanden te laten bloeien. Maar dit op voorwaarde dat ook een nieuwe levensopvatting bedacht en erkend wordt. Dit nieuwe begrip neemt de vorm aan van een fictief verhaal – een utopie in de positieve zin van het woord – als middel om het heden kritisch te beoordelen door zich een andere toekomst voor te stellen’.

Bij deze filosofie sluit ik me dan ook ten volle aan en probeer met mijn voorstellen een opbouwend steentje bij te dragen aan onze toekomstige gebouwde ‘utopisch-futuristische’ leefomgeving.

Verder ben ik dus zeker dezelfde mening toegedaan als Lefebvre, die stelt dat ‘om werkelijk nog–te-bedenken samenlevingsvormen te kunnen voortbrengen of nieuwe manieren van leven, zijn gebruikersgeoriënteerde, architectonische benaderingen en stedenbouwkundige projecten nodig, die dankzij veel burgerparticipatie, individuele capaciteiten en een dynamiek gebaseerd op het delen van vrijgevigheid en gastvrijheid samenbrengen’.

Het is dus belangrijk om in deze huidige ‘vloeibare tijden’ een transitie te promoten en te bewerkstelligen, die iedere burger van onze planeet kan motiveren om mee te stappen in een haalbare en leefbare wereld voor iedereen. Zygmunt Bauman (‘Vloeibare tijden’ – Leven in een eeuw van onzekerheid) formuleert het als volgt: ‘De mens moet in de vloeibare moderniteit flexibel zijn en zich aanpassen aan de snelheid waarmee het bestaande vervloeit’.

Het maken van proefopstellingen, maquettes, testcases in het klein en het groot maakt een belangrijk onderdeel uit van de verdere studie naar de toekomstige stedelijke ontwikkelingen. Ruimtelijk-sociale ideeën moeten op één of andere manier kunnen gespiegeld worden aan werkelijke situaties. Tentoonstellingen, manifestaties, projecten, biënnales/triënnales, zijn voor het architectonisch-stedenbouwkundig onderzoek dan ook van levensbelang omdat er een spontane en directe reactie kan genoteerd worden van de grote bezoekersaantallen.

Ondertussen werk ik reeds enkele jaren gestaag aan een oeuvre dat zijn ontwikkeling kent via twee parallelle lijnen. Enerzijds het ontwerpen en ontwikkelen van visionaire toekomstige stedelijke ontwikkelingsvoorstellen met een duidelijke allesomvattende ecologische inslag, anderzijds worden deze voorstellen uitgewerkt in verschillende opeenvolgende ruimtelijke studies (houten kunstwerken en installaties) die alle de naam ‘INFINITI’ dragen en voorzien worden van een opeenvolgende nummering.

Deze reeks ontwerpen, ontwikkelingen, kunstvoorstellen focussen alle op ruimte en ruimtelijkheid met heel veel aandacht voor oneindigheid en de boeiende, maar toch onzekere en ongekende toekomst.

– INFINITI 13 – EVOLO 2015 – Skyscraper competition – deelname met project ‘Crossroads-Vertical Flemish Landscape’.

– INFINITI 13 – BIS 2016 – Projecten met mobiliteits- en ecologische oplossingen – deelname met een gewijzigd project ‘Crossroads-Vertical Flemish Landscape’.

– INFINITI 02 – ‘Beaufort 2015’ – Voorstel en deelname aan de groepstentoonstelling met een Architecturaal Paviljoen.

– INFINITI 22 – Voorstel ‘Labyrinth – Liquid City’ – Triënnale Brugge 2018.

– INFINITI 23 – Voorstel ‘Towers – Liquid City’ – Triënnale Brugge 2018.

– INFINITI 23 – Deelname aan de Triënnale Brugge 2018 van 05/05/2018-16/09/2018

– INFINITI 28 – Deelname met voorstel voor ‘TAB – Tallin Architecture Biennale’.

– INFINITI 28 – Deelname met voorstel voor ‘LAGUNA – Venetië’.

– INFINITI 33 – ‘Transit Wall’ – Installatie voor het bouwen van een sociaaleconomische en dynamische muur-oplossing voor de grensproblematiek tussen Mexico en de Verenigde Staten van Amerika.

– INFINITI 33 – ‘Transit Wall’ – inzending Biënnale Venetië 2018 – geen selectie.

– INFINITI 40 – ‘Light-City-Lights’ – voorstel Pre-Triënnale Brugge 2017.

  • Deelname aan de groepstentoonstelling in de ‘Black Swan Gallery’ te Brugge van 28/04/2018-03/06/2018

Tekst ‘Beaufort / Buiten de grenzen’

De volgende tekst, opgemaakt in functie van de wedstrijddeelname, geeft goed weer waar ik als ontwerper en kunstminnend architect voor sta …

Naar aanleiding van de ‘Open Oproep’ van uw organisatie, die ik onlangs mocht lezen op een architectuur-site, kroop ik in mijn schetspen om een voorstel te ontwerpen voor het ‘Architecturaal Paviljoen’.

Het kunstproject en initiatief ‘Beaufort’ kan mij iedere editie opnieuw heel erg boeien. Ditmaal besloot ik – getriggerd door jullie vraagstelling en ‘Open Oproep’ om ook architecten, architectuur en innovatieve constructies bij jullie project te betrekken – om in te gaan op jullie initiatief en dus zelf deel te nemen.

Dit initiatief kan ik als kunstminnend architect alleen maar toejuichen en aanmoedigen, meer zelfs door enthousiast deel te nemen aan jullie open oproep hoop ik een constructieve bijdrage te leveren en hoop ik natuurlijk ook om kans te maken op een selectie voor dit prachtige project.

Beeldende kunst naar de mensen brengen, kunst die de beschermende muren van een museum verlaat – enkele van de belangrijkste hoofddoelstellingen van Beaufort vanaf het prille begin – geeft exact weer wat ik voel bij het ontwerpen van een bouwwerk dat volledig ten dienste zal staan van de kunst, binnen of buiten de grenzen van een klassiek, vast museumgebouw.

Zoals jullie zo mooi formuleerden in het overzichtsboek ‘Beaufort 01 02 03 04’ kan ik het niet formuleren, vandaar: ‘ … de ontdekking van een … werk is een momentum waar kunstenaar, kunstwerk, natuur, landschap, architectuur en bezoeker elkaar op een bijzondere manier ontmoeten’.

Het thema van Beaufort2015, ‘Buiten de Grenzen’ is een heel interessant gegeven – zoals jullie al aanhaalden in jullie introductietekst – kunnen we heel wat betekenissen geven aan grenzen, grenslijnen en grensgebieden.

Om via deze gedachtegang en thematiek een kunstwerk en/of een bouwwerk (een bouwwerk is voor mij steeds een ‘kunstwerk’) te ontwikkelen, te ontwerpen, op te richten, te bouwen, te concretiseren, leek mij een heel interessante benadering.

Meestal wordt een architect geconfronteerd met een heel welomschreven opdracht en een dwingend functioneel gegeven, welk dient omgezet tot een bruikbaar, wind- en regendicht geheel, waarvan er soms maar een beperkte vormvrijheid voor handen is om tot een bevredigend ontworpen geheel te komen. Binnen dit normale architecturale kader, waar een architect dagdagelijks mee te maken heeft, kan dit evenwel tot heel mooie, bruikbare en evenwichtige ontwerpen en realisaties leiden.

Ik, als architect, streef steeds naar een hoog ambitieniveau, ook de aspecten die het louter functionele sterk overstijgen worden door mij hoog in het vaandel gehouden en probeer ik steeds opnieuw te realiseren. Ik stel hoge eisen aan innovatie, toekomstgerichtheid, leefomgeving, identificatie, duurzaamheid en multimodaliteit, allemaal items die ik in het hierna geformuleerde voorstel tracht te verwerken.

Het dieper bewustzijn met de betekenis van kunst, de omgeving, de geschiedenis en haar respectievelijke verhalen zijn voor jullie de aanzet om een nieuw Beaufort verhaal te scheppen, voor mij is het de start van een nieuw ontwerpverhaal dat zijn eigen ontwerp- en ontstaansgeschiedenis, zijn eigen scheppingsverhaal, zijn eigen bestaansredenen wil vertellen aan de inwoners van de kustgemeentes, de bewuste bezoeker, aan de toevallige passant, aan de kunstminnaars, kortom aan alle bezoekers van het kunstevenement Beaufort2015.

Bij dit project zijn de eisen van de initiatiefnemers en de overheid meer dan architectuur, meer dan kunst, Beaufort2015 is een uniek initiatief op unieke plekken en de verwachtingen en aspiraties zijn met reden hoog gelegd. Ik wil dan ook een uniek antwoord geven. De relatie tot het water, de kuststeden en de invloed van de Zee op het leven aan de kust is niet eenvoudig te vatten. Hetzelfde geldt voor de daaruit volgende cultuur, kunst en architectuur waar Beaufort2015 een deel van is, hun leef- en denkwereld is tegelijk lokaal als mondiaal, boven en onder, links en rechts, nabij en heel ver weg …

Het hierna geformuleerde voorstel dient een brug te slaan tussen alle verschillende inzichten, tussen tegenstellingen, tussen wit en zwart, tussen nu en later, tussen gesloten en open, tussen fysiek en mentaal, tussen overdekt en niet overdekt, tussen nabij en ver weg.

Het ontworpen paviljoen dient de plek te vormen waar dialoog over alle grenzen heen mogelijk kan zijn, het paviljoen dient als het ware een machine met goed draaiende motor te zijn waar dialogen op gang gebracht worden, waar discussies gevoerd kunnen worden, waar onenigheden en verzoeningen kunnen plaatsvinden, waar binnen de grenzen kan gekleurd worden en waar evenzeer buiten de grenzen een kunstwerk vorm kan krijgen, wat dat kunstwerk dan ook mag inhouden (beeldende kunst, conceptuele kunst, woordkunst, …).

Het conceptueel vermogen van het paviljoen is daarom gebaseerd op het ontwikkelen en bouwen vanuit de natuurlijke wetmatigheden van de omgeving en de techniek van het bouwen. Voor deskundigen die leven in de nabijheid van water en leven met- en overleven door toedoen van de aanwezige ku(n)st-geografie en deskundigheid, hoeft de hier na volgende aanpak weinig toelichting, toch doe ik een poging om het ontwerp zo goed mogelijk toe te lichten.

Het ontworpen paviljoen moet in staat kunnen zijn om de bezoekers bewust te maken van grenzen, om deze bezoekers de grenzen te laten accepteren en om hen in staat te stellen zelf en op eigen initiatief buiten het conventionele kader te denken, met andere woorden, om deze grenzen te overschrijden en buiten de grenzen te treden, op dat moment heb ik de initiatiefnemers van Beaufort2015 in staat gesteld te bereiken wat zij van bij de opzet voor ogen hadden en beschouw ik mijn ontwerp en de realisatie pas als geslaagd!

De geselecteerde kunstenaars kunnen elk op hun manier het paviljoen aangrijpen om hun dialoog met de plek, de locatie, de site te starten, zich erop toe te leggen of net hun grenzen verleggen door zich ervan af te keren. De multifunctionaliteit van het ontworpen paviljoen laat dat allemaal toe.

Bij de ‘Open Oproep’ met zijn intrigerende thema ‘Buiten de Grenzen’ dacht ik onmiddellijk aan verschillende dimensies die elk op zich buiten hun oevers kunnen treden om op die manier hun eigen ogenschijnlijk specifieke en welomschreven grenzen te overschrijden.

Het paviljoen dient ingeplant te worden op een locatie in de duinen – liefst op domein Raversijde – waarbij de dialoog met de omgeving ideaal, rustgevend, en divers is. Diverse zichten vanuit het paviljoen op de duinen, de zee, de bebouwde omgeving, de lucht en de toestromende bezoekers geven reeds meerdere dimensies aan het ontwerp.

De hierbij geïncorporeerde eindigende oneindigheid (begeleid door de doorschietende wanden) zit vast geankerd in het ontwerp.

Het paviljoen is immers opgebouwd door middel van de gulden snede, die zich immer kan uitbreiden en eigenlijk kan uitgroeien tot een oneindig groot bouwwerk, een bouwwerk dat ook virtueel oneindig kan worden en dat op die manier alle kunstwerken van Beaufort2015 omvat.

Een oneindige schoonheid weerspiegelt binnen en buiten het ontworpen paviljoen is het uiteindelijke streefdoel van dit ontwerp.

Het gebouw kan op die manier beperkt van omvang gehouden worden, of kan vrij groot uitgebouwd worden tot volwaardige expositieruimtes en dit geheel en al volgens de wensen van de curatoren of de invulling die ze er willen aan geven.

De ontworpen wetmatigheid van de gulden snede staat garant voor een evenwichtig geheel dat één kan worden met de natuur en de bezoekers een heel aangenaam gevoel kan meegeven.

4 dimensies zonder grenzen is het hoofdthema van dit paviljoen, een paviljoen dat een kunstwerk ‘an sich’ is en dusdanig zijn bestaansreden binnen het project Beaufort2015 met het thema ‘Buiten de Grenzen’ heeft!

Een paviljoen dat op het eerste gezicht een heel neutraal voorkomen heeft, maar dat je kan ontdekken en beleven en dat je meer dan één richting kan aanwijzen, met name naar de tentoongestelde werken, de gesprekken en dialogen die er plaatsvinden en de ontmoetingen tussen de mensen aanmoedigt.

De 4 dimensies zijn de lengte, de breedte, de hoogte en de tijd, elk op zich staan ze voor de volgende thema’s, land, lucht, water en evolutie (geschiedenis en toekomst), tevens staan ze letterlijk voor de 4 windstreken (welke zonder grenzen rond de aarde draaien), want de kunstenaars en de kunstwerken komen uit alle hoeken van de wereld, elk met hun eigen idee, hun eigen ontwerp, hun eigen realisatie op het thema ‘Buiten de Grenzen’.

Mijn doel bij het ontwerpen van het paviljoen was om de uitgenodigde of geselecteerde kunstenaars in symbiose te kunnen laten werken met de tijdelijk gebouwde omgeving, zonder dat deze expliciete grenzen oplegt of bepaalt, zonder een dwingend keurslijf te creëren, kortom de kunstenaars toe te laten op hun beurt met hun ideeën ‘Buiten de Grenzen’ te treden.

Het paviljoen staat voor
Architectuur zonder grenzen
Ruimte scheppen zonder begrenzingen
Grenzen zonder begrenzingen
Grenzen die ons de weg tonen
De horizon aangeven, waar de aarde overgaat in de lucht
Op zoek gaan naar de oneindigheid binnen de natuur, in het leven, in de architectuur, in de kunst …
Wetmatige maar onzichtbare schoonheid